ملات ساروج چیست؟ بررسی کاربردها و انواع آن

Shape Image One
Shape Image One
 Shape Image Four
 Shape Image Four
 Shape Image Four
 Shape Image Four
 Shape Image Four
 Shape Image Four

ساروج چیست؟ ساروج از چی درست میشه؟ ملات ساروج نوعی ملات بسیار قدیمی است و برای ابنیه ای که با آب در ارتباط بودند به کار می رفته است. کاربرد ساروج در بناهایی مانند: پل، حوض، برکه گرمابه، آب‌انبار، سد و… بوده است.

گفته می شود که ساروج از ابتکارات معماران ایرانی است. ردپایی از این ملات در نقاطی از ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند عمان، یمن و حتی افغانستان دیده می شود.

ملات ساروج چیست و چه فرقی با ملات ماسه و سیمان دارد؟

ماده اصلی در ساروج، آهک است که به شیوه‌های مختلفی آن را به عمل می آورند. استحکام این ملات از ملات ماسه و سیمان بیشتر است و در گذشته به عنوان مصالح ساخت و ساز کاربرد داشته است.

قدمت ملات ساروج در ایران به ۷۰۰ سال پیش بر می گردد. گفته می شود که آخرین بار، ۸۰ سال پیش در اوایل سلطنت پهلوی از این ملات در ساخت و ساز استفاده شده و بعد از آن دیگر از آن استفاده نشده است. 

تاریخچه ملات ساروج
قدمت ملات سارج در ایران به ۷۰۰ سال پیش بر می گردد.

تاریخچه ساروج

انواع ساروج یکی از قدیمی ترین ملات و مصالحی است که در ایران و کشورهای کنار خلیج فارس از آن استفاده می کردند.

قدمت دقیق این ملات مشخص نیست، اما با توجه به مشاهدات و بررسی نمونه های ساروج، قدمت آن به ۷۰۰ سال می رسذ.

هیچ سازه ای با ترکیبات ساروج ساخته نشده است؛ اما از این ملات به عنوان پی برای بناهایی همچون سی و سه پل استفاده شده است.

انواع ملات ساروج چیست؟

در گذشته؛ کاربرد ملات ساروج در آب بندی آب انبارها و حوض ها بسیار مشهود بوده است، اما امروزه با اختراع ملات های سیمانی، کابرد آن ها بسیار کم شده است. از انواع ملات ساروج می توان به ملات ساروج گرم و ملات ساروج سرد اشاره کرد که در ادامه به معرفی این دو پرداخته ایم.

ملات ساروج گرم

این نوع ملات از پخته شدن و آسیاب کردن آهک رس دار به دست می آید و در نوار شمالی خلیج فارس و جنوب ایران بیشتر به کار رفته است. معروف ترین بنای ساروجی از این نوع، در بندر خمیر وجود دارد.

توجه! در صورت تمایل شما همراهان به آشنایی بیشتر با انواع ملات و مصالح ساختمانی، کافیست به بخش وبلاگ وبسایت www.Ajoronline.com مراجعه نمایید و مطالب و نکات خواندنی ما را دنبال کنید.

ملات ساروجی گرم
کاربرد ملات ساروج در آب بندی آب انبارها و حوض ها زیاد بود.

ملات ساروج سرد

ساروج سرد، کند به دست می آید و کندگیر است. ترکیب ملات ساروج سرد از آهک، آب، خاکستر، خاک رس، ماسه بادی و موی بز یا پنبه جگن تشکیل می شود که موی بز یا پنبه جگن برای جلوگیری از ترک خوردن است.

ملات ساروچ سرد
ساروج سرد کندگیر است.

مواد تشکیل دهنده ملات ساروج

اصلی ترین مواد تشکیل دهنده ساروج، آهک و سیلیس فعال است. سیلیس فعال یا سیلیس آمورف از خاکستر فضولات حیوانات بدست می آید که امروزه به جای آن می توان از سیلیکافوم میکروسیلیس استفاده کرد.

یکی از معایب سنگ ساروج، کاهش حجم هنگام خشک شدن است. که این امر باعث ترک خوردن و آسیب پذیر شدن بنا می شود. برای اینکه این مشکل پیش نیاد در ترکیبات آن از الیاف طبیعی یا پلیمری، شیشه ای و فلزی استفاده می شود.

ملات ساروج و آجر سنتی؟

شاید برایتان جالب باشد که آجر سنتی چه ربطی به ملات ساروج دارد؟ در این رابطه می توان گفت که آجر سنتی که اسم دیگر آن آجر قدیمی می باشد همانند ساروج قدمتی چند هزار ساله دارد و از رایج ترین مصالح از دیرباز تا اکنون بوده است. کسانی که طرفدار آجر سنتی و سبک های قدیم و نوستالژی باشند، آجر نما سنتی را در اطراف آنها مثل نمای ساختمانشان، حیاط و…. مشاهده می کنید.


دسترسی به قیمت آجر نما سنتی در تاریخ روز و درب کارخانه تنها با کلیک روی دکمه


طرز تهیه ساروج چگونه است؟

ترکیبات و مواد تشکیل دهنده ملات ساروج عبارتند از:

  • ‌آب به مقدار کافی
  • خاکستر الک شده
  • ۱۰ پیمانه گرد آهک شکفته
  • ۱ پیمانه خاک رس
  • ۱ پیمانه ماسه‌ بادی
  • ۳ تا ۵۰ کیلو لوئی (تخم و پرزهای نوعی نی است)

برای ساخت ملات ساروج ابتدا آهک و خاک رس را به نسبت ۶ و ۴ مخلوط می کنند، سپس این ترکیب که ترکیب ساروج نام دارد را با ترکیبات بالا به مدت ۲ روز، ورز می دهند و ملات ساروج آماده می شود.

ساخت ملات ساروج
جهت ساخت ملات ساروج، آهک و خاک رس را به نسبت ۶ و ۴ مخلوط می کنند.

سوالات متداول

ساروج چیست؟

✅ نوعی ملات بسیار قدیمی است و برای ابنیه ای که با آب در ارتباط بودند به کار می رفته است. کاربرد ساروج در بناهایی مانند: پل، حوض، برکه گرمابه، آب‌انبار، سد و… بوده است.

انواع ساروج چیست و در کجا رایج است؟

✅ این ماده از دو نوع ساروج سرد و ساروج گرم تشکیل می شود که نوع گرم آن بیشتر در نوار شمالی خلیج فارس و جنوب ایران رایج میباشد.

ترکیبات ساروج چیست؟

✅ اصلی ترین مواد تشکیل دهنده ملات ساروج، آهک و خاکستر می باشند که به شیوه های مختلفی به عمل می آید.

کاربرد ملات ساروج در چه جاهایی می باشد؟

✅ انواع ملات سروج در زمان قدیم به دلیل ترکیبات و ساخت آن بیشتر در آب بندی آب انبارها و حوض ها، سد، گرمابه و پل و…. بیشترین کاربرد را داشته است.

2 Comments

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.