تفاوت خشت و آجر چیست؟ خشت و آجر هردو نوعی از مصالح ساختمانی هستند که تا حدودی شبیه هم هستند اما از لحاظ کارایی، ظاهر و فرایند تولید، باهم تفاوتهایی دارند. در این مقاله، قصد داریم به ۷ تفاوت خشت و آجر بپردازیم که در ابتدا لازم است تعریف درستی از هر کدام داشته باشیم و در ادامه تفاوت های آن را بیان کنیم.
خشت
همانطور که گفته شد خشت یکی از مصالح ساختمانی است که از قدیم تولید و استفاده می شود. با توجه به شرایط هر منطقه و موادی که در آن منطقه موجود است تولید می شود.
در زمان‌های قدیم در ایران،خانه‌های خشتی بسیار مرسوم بوده است، امروزه نیز در مناطق روستایی و گرم و خشک مثل استان یزد، می توان این نوع خانه ها را یافت.
آجر
در معماری سنتی ایران، آجر از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و آجرپزی و مصرف آن در هر جایی که خاک آن مناسب و در دسترس بوده، رایج شده است. امروزه با وجود پیشرفت و توسعه چشم گیر صنعت ساختمان سازی، هنوز هم انواع آجرها مورد توجه مردم، طراحان و ساختمان سازان می‌باشد و شکل و رنگی جدید و متناسب با نیازهای روز به خود گرفته است.
آجرهای قدیمی متشکل از خاک رس و آب بودند که با گذشت زمان ترکیبات دیگری نیز به آنها اضافه شد و انواع مختلف آجر به وجود آمد. شما میتوانید برای شناخت انواع آجر به مقاله مربوطه مراجعه کنید، در این مقاله به تفصیل درباره انواع آجر صحبت کرده ایم: معرفی انواع آجر
۱- تفاوت خشت و آجر؛ مواد اولیه
خشت از ترکیب خاک رس با آب تشکیل شده، پس از ورز دادن بصورت یک ماده گلی در می آید که ابعاد معمول قالب زده می‌شود و در آفتاب یا هوای آزاد آن را خشک می کنند. خاک رس معمولا با خرده سنگ و کاه مخلوط می شود، دلیل آن هم افزایش مقاومت خشت است تا بتواند در زیر بارهای فشاری بنا، تحمل بیشتری داشته باشد.
بطور کلی برای تولید آجر، معمولا از ترکیب خاک رس با آب، گل ساخته شده، و آن را در کوره ها می پزند تا بر اثر گرما، ساختار درونی آجر تشکیل شود و این تفاوت بارز آجر با خشت است.
۲- تفاوت خشت و آجر؛ ویژگی‌های فیزیکی
خشت به دلیل پخته نشدن در آتش، مقاومتش در برابر رطوبت کم است. بلافاصله پس از قرارگرفتن در معرض رطوبت، آن را جذب می کند و حالت اولیه خودش را از دست می‌دهد و استحکام آن به‌شدت کاهش پیدا می‌کند. از این رو خشت ها در مناطق مرطوب بدون اندود و روکش قابل کاربرد نمی باشند، اما آجر به دلیل فرآیند پخت در کوره، مقاومت به فشار و حرارت آن بیشتر است.
به طور کلی، آجر نسبت به خشت قدرت ساختاری بیشتری دارد. آجر با توجه به تحمل فشار بالا، می‌تواند در ساختمان‌هایی که بارهای سنگینی را تحمل می‌کنند، استفاده شود.
استحکام آجر بالاتر از خشت است و توانست ایمنی کافی را برای ساختمان‌ها به ارمغان بیاورد، به همین دلیل با تولید انواع آجر و استفاده بیشتر آن، باعث شد جایگزین خشت شود.
۳- تفاوت آجر و خشت؛ ابعاد
خشت معمولاً به اشکال و ضخامت‌های مختلف به صورت مستطیلی یا مربعی، تولید می شود ولی مرسوم‌ترین آن شکل مربع به ضلع ۲۰ و به ضخامت ۵ سانتی‌متر است. به نصف یک خشت یک‌نیمه گفته می‌شود.
آجر نیز از با ابعاد مختلف تولید می‌گردد و از لحاظ ابعاد به دسته های مختلفی تقسیم می شود مانند: آجر کامل، آجر نیمه،آجر ال و تایل … آجر کامل معمولا طول ۲۰ ، عرض ۱۰ سانتی متر با ضخامت آن ۵/۵ می باشد.
۴- تفاوت آجر و خشت؛ قیمت
عموماً خشت قیمت مناسب تری نسبت به آجر دارد و به راحتی از خاک محل در ابعاد معمولی تهیه می‌شود و پس از خشک شدن به مصرف بنا می‌رسد اما هزینه تولید آجر به دلیل مراحل بیشتری که برای ساخت آن نیاز است، معمولاً بیشتر است.
۵- تفاوت خشت و آجر؛ کاربرد
خشت به صورت پلاک‌های تخت و نازک معمولاً در ساخت دیوارهای داخلی ساختمان‌ها استفاده می‌شود. این نوع دیوارها به عنوان پارتیشن‌ها یا تقسیم‌بندی‌های داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. خشت ممکن است به صورت لایه‌هایی بر روی ساختمان‌ها برای ساخت دیوارها و پوشش‌های خارجی استفاده شود. این نوع کاربرد خشت عموماً در ساختمان‌های سبک و غیرباربر است.
اما آجر به دلیل استحکام در ساخت دیوارهای باربر استفاده می‌شود، که وزن ساختمان را تحمل می‌کنند. به دلیل قدرت ساختاری بالا، آجر در ساخت ستون‌ها و بناهای سنگین‌تر مانند سقف‌ها و کف‌ها استفاده می‌شود. آجر به دلیل داشتن خواص ایزولاسیون حرارتی و صوتی، برای ساخت نماهای ساختمان‌ها نیز استفاده می‌شود.
۶- تفاوت آجر و خشت؛ روش تولید
به صورت کلی برای تولید خشت، بعد از جمع آوری خاک آن را پالایش می کنند تا از اجسام بزرگتر مانند سنگ‌ها و ذرات ناخواسته از آن جدا شود. سپس با آب به مقدار مناسب ترکیب می‌شود تا به صورت خمیری درآید. مخلوط خمیری را به صورت پلاک‌های تخت و نازک با استفاده از قالب شکل‌دهی می‌کنند، پلاک‌های خشت باید خشک شوند سپس آن را در آفتاب یا هوای آزاد خشک می کنند.
با اتمام مراحل فوق، خشت آماده استفاده در ساخت و ساز خواهد بود. توجه داشته باشید که روش تولید خشت ممکن است در مناطق مختلف و با توجه به شرایط محیطی متفاوت باشد.
اما روش‌های تولید آجر می‌تواند متنوع باشند، روش‌های صنعتی و نیمه‌صنعتی نیز برای تولید آجر وجود دارند که با استفاده از دستگاه‌ها و فناوری‌های پیشرفته‌تر، عملیات تولید را سریع‌تر و بهینه‌تر می‌کنند.
خاک مناسب برای تولید آجر باید جمع‌آوری شود. خاک باید دارای ترکیبی از مواد معدنی مناسب و مقاومت کافی برای ساخت آجر باشد. خاک معمولاً از معادن یا منابع طبیعی موجود در محلی که تولید آجر انجام می‌شود، جمع‌آوری می‌شود. خاک جمع‌آوری شده باید خرد شود تا به اندازه ذرات کوچکتری باشد. خاک خرد شده با آب به مقدار مناسب ترکیب می‌شود تا به صورت خمیری درآید.
پس از قالب زنی، آجرها به مرحله پخت می‌روند. در این مرحله، آجرها با استفاده از کوره های آجرپزی در دمای بالا قرار می‌گیرند تا به صورت سفت و مقاوم تبدیل شوند. دمای پخت و زمان پخت بستگی به نوع آجر و شرایط محیطی دارد. پس از پخت، آجرها باید به طور کامل خنک شوند. سپس می‌توانند برای استفاده فوری یا ذخیره‌سازی در انبارها و تجهیزات مناسب نگهداری شوند تا برای استفاده در پروژه‌ها و ساخت و سازها آماده باشند.
روش تولید آجر بستگی به شرایط محلی و نیازهای پروژه‌ها دارد. در هر صورت، اهمیت داشتن خاک مناسب، فرآیند خشک کردن و پخت صحیح آجرها، و استفاده از تجهیزات و ماشین‌آلات مناسب در فرایند تولید آجر برای بهبود کیفیت و مقاومت آجرها بسیار حائز اهمیت است.
۷- تفاوت در سازگاری با محیط زیست
خشت، جز مصالحی طبیعی و سازگار با محیط زیست است. اما آجر در فرآیند پخت آن، از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌شود که می‌تواند به محیط زیست آسیب برساند.
جمع بندی
به عنوان یک خلاصه، خشت و آجر هر دو مصالح ساختمانی مفیدی هستند و برای استفاده در ساخت و سازها مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما در هر مورد خاص، بسته به نیازهای ساختمانی و شرایط محیطی، انتخاب مناسبی بین خشت و آجر باید صورت گیرد. البته این تفاوت‌ها ممکن است با توجه به شرایط محیطی و نیازهای ساختمانی متغیر باشند.
در این مقاله سعی کردیم تفاوت میان خشت و آجر را در قیمت و ابعاد و کاربرد آنها بیان کنیم ، اگر سوال یا نظری دارید میتوانید در قسمت دیدگاه ها در انتهای همین صفحه برای ما ارسال کنید کارشناسان ما پاسخ خواهند داد.
